Elżbiety sztuka pisania

‍

Co chcesz napisać

‍Każdy tekst – niezależnie od tego, czy to będzie artykuł, broszura, opowiadanie, powieść czy poemat – składa się ze wstępu, rozwinięcia i zakończenia. To jest podstawa. Później musisz się zastanowić, co masz ochotę napisać. Wspomnienie o jednej osobie, czy o całej rodzinie. Może masz ochotę napisać powieść historyczną, albo trzymasz w szufladzie dawno napisane wiersze. Przejrzyj je, może się okazać, że warto popracować nawet nad bardzo starymi notatkami.

‍

Dla kogo piszesz

‍To oczywiste, że piszemy dla kogoś. List do rodziców, wypracowanie do szkoły, maila do ukochanej osoby. I zawsze, ponieważ adresat jest inny, inny jest styl, słownictwo, inaczej przekazujesz myśli. Tak samo jest z pisaniem, które masz zamiar wydać drukiem. Świetnie z precyzowaniem grupy docelowej świetnie poradziła sobie prasa. Na rynku można znaleźć np. tygodniki ze zdjęciami na pół strony i tekstem, który zajmuje mniej miejsca. Są one adresowane do osób, które nie mają ochoty lub umiejętności skupienia się nad tekstem dłużej niż parę minut. Osoby lubiące czytać poważniejsze teksty, opinie i opracowania, sięgają po inne tytuły. I ty musisz dokładnie określić dla kogo napiszesz swoją powieść, zbiór opowiadań, książkę kucharską, czy wspomnienia rodzinne.

To ma kolosalne znaczenie! Jeśli chcesz, by czytała to wyłącznie rodzina, bo ma to być opowieść o historii Twojej rodziny, musisz skupić się na znalezieniu rozmówców, którzy dadzą Ci jak najwięcej informacji o poprzednich pokoleniach. W takim wypadku jest też sensowne stworzenie drzewa genealogicznego, co znacznie ułatwia schwycenie wszystkich powiązań między osobami, które opisujesz. Warto też zebrać fotografie i dokumenty z dawnych lat, by uwiarygodnić i wzbogacić przekaz i ewentualnie zamieścić w książce.

Jeśli masz pomysł na powieść kryminalną, zastanów się, dla jakiego typu czytelnika chcesz ją napisać. Czy to jest starsza pani, która ma sporo wolnego czasu, ale nie za bardzo lubi skomplikowane historie i woli prosty przekaz, czy raczej będziesz szukać odbiorców, którzy są fanami tego typu literatury, znają już wszystko i prosta fabuła ich nie zadowoli.

Spełnienie marzenia o napisaniu książki kucharskiej także wymaga odrobiny wcześniejszego planowania i wyobrażenia sobie przyszłych czytelników. Musisz rozstrzygnąć, czy zapisywać wagę, objętość i temperaturę korzystając z funtów, galonów i stopni Fahrenheita, czy może będziesz operować kilogramami, litrami i stopniami Celsjusza- jeśli ma to być skierowane głównie do czytelnika polskiego. Masz zamiar dawać osobne przepisy czy decydujesz się na zestawy dań na cały dzień lub na szczególne okazje. Może opiszesz dania z określonych produktów, albo podasz rodzinne przepisy w unowocześnionej formule. Pomysłów można mieć mnóstwo i już etap planowania jest wielką przyjemnością.

‍

Gromadzenie materiałów do powieści

‍Każda powieść rozgrywa się w jakimś miejscu. Jeśli chcesz swoich bohaterów umieścić w okolicach, których nie znasz perfekcyjnie, lub w innych czasach, trzeba te miejsca znaleźć na mapie, określić jak wyglądały teraz, a jak w przeszłości, przeszukać Internet i znaleźć wszystko, co tylko się da na temat miejsca akcji. Można nawet skontaktować się z archiwum w danym miejscu i poprosić o pomoc- jeśli chcesz wpleść w treść konkretne, historyczne wydarzenie. Musisz też stworzyć ramy czasowe, które w powieści  będą miały znaczenie. Zastanów się, czy fabuła ma dotyczyć kilku dni, czy kilku lat, czy bohaterowie będą się cofać wspomnieniami w przeszłość i szukaj konkretnych informacji dotyczących tego określonego czasu.

Pomyśl też, jakie informacje będą ci rzeczywiście potrzebne : ile osób mieszkało w czasie, gdy Twoja powieść się zaczyna, czym zajmowali się ludzie, co się działo w tym miejscu w czasie, który opisujesz, jak wyglądały najważniejsze budynki, co się w nich mieściło. Kto był najbardziej znanym mieszkańcem danego miejsca i dlaczego. Im więcej szczegółów, tym lepiej. Jak wyglądało dane miejsce w czasie trwania akcji? Jaka wówczas panowała obyczajowość i moda? Od jakich lat będzie prowadzić czytelnika i kiedy powieść się skończy?

Ten czas „od- do” będzie wyznaczał ramy poszukiwań. Wszystko, co wpadnie Ci w ręce może się przydać. Widokówka z budynkiem ratusza obok którego mogła przejść Twoja bohaterka w drodze na ważne spotkanie. Rysunek kościoła, jeszcze przed remontem. Wykaz wydatków rady miejskiej na dany rok. Wszystko wzbogaci Twoją wyobraźnię i da Ci asumpt do rozwijania fabuły.

Często okazuje się, że odpowiedzi na te dwa pytania: gdzie moja powieść ma się rozgrywać i w jakim czasie, uruchamiają wyobraźnię i zaczyna się widzieć swoich bohaterów, jako konkretne postacie.

Odcinek następny będzie poświęcony min. zbieraniu materiałów do wspomnień.

Tekst i foto: EK

‍